عوامل موثر بر مخارج سلامت با تاکید بر سالمندی جمعیت: یک مطالعه پانل بین کشوری

در چند دهه‏ گذشته رشد سریع مخارج سلامت‌ در میان کشورها و اختلاف قابل تامل در مخارج سلامت‌ سرانه‌ آن‌ها، سبب شده تا مطالعات بسیاری به شناسایی عوامل موثر بر مخارج سلامت‌ بپردازند. هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر مخارج سلامت‌‌ کل در میان کشورهای مختلف جهان با گروه‏های درآمدی مختلف است. برای این منظور از تکنیک داده‏های پانل برای 148 کشور طی سال‌های 2013-1995 با مدل اثرات ثابت بین کشورها استفاده‌کرده‌ایم. نتایج نشان داده‌اند که برخلاف مطالعات پیشین در سطح کلان، تاثیر متغیر سالمندی جمعیت در گروه کشورهای با درآمد متوسط بالا و بالا -که بیشترین رشد جمعیت سالمند را در این سال‌ها داشته‌اند- مثبت و معنی‌دار بوده و در گروه کشورهای با درآمد بالا بیشترین تاثیر را داشته است. درآمد نیز یکی دیگر از عوامل موثر بر مخارج سلامت‌ است که همراه با امید به زندگی و سهم جمعیت زیر 14 سال، در هر چهار گروه درآمدی معنادار بوده‌ است. عامل دیگر، متغیر بودجه‌ دولت است که در همه‌ گروه‌ها به‌جز گروه کشورهای با درآمد پایین، معنی‌دار بوده است‌. این نتیجه می‌تواند ناشی از جانشینی کمک‌های خارجی دریافتی و مخارج دولت بر بخش سلامت از منابع داخلی این کشورها باشد. همچنین کشش درآمدی در تمامی گروه‌ها کوچک‌تر از یک برآورد شده‌‌ که نشان می‌دهد خدمات سلامت در همه‌ کشورها، کالایی ضروری به‌شمار می‌آید.